Bekijk de factsheet in het groot
Met name in de groep van 65-plussers heeft het dragen van een helm een aanzienlijke preventieve impact. Daarnaast verlaagt het de zorgkosten die met deze ongelukken gepaard gaan.
Het promotieonderzoek van Sara van Ameijden is specifiek gericht op de oudere zwaargewonde patiënt met een focus op de trends, patiëntkarakteristieken en langetermijnresultaten. Van Ameijden zet zich in om uitdagingen en knelpunten binnen de ouderen-specifieke traumazorg te identificeren, met als doel concrete verbeterpunten aan te dragen.
Het onderzoek, dat de ernstig gewonde traumapatiënt van 70 jaar en ouder in de periode 2015 - 2022 in kaart bracht gebaseerd op cijfers uit de Landelijke Traumaregistratie, wijst op alarmerende trends. Gedurende deze periode werden 10.901 70-plussers opgenomen na een ongeluk waarbij zij (zeer) ernstig letsel opliepen. Opvallend is dat bijna 20% van deze gevallen (2049 patiënten, 18.8%) te wijten was aan fietsongevallen.
Hersenletsel bij ouderen
Traumatisch hersenletsel bleek het meest voorkomende letsel onder alle ernstig gewonde 70-plussers. Bijna de helft van de ouderen liep dit letsel op (5.318 patiënten, 48.8%). Van Ameijden benadrukt dat het ouder wordende brein vatbaarder is voor ernstige schade na relatief milde ongelukken. Dit komt mede door een afnemend volume en elasticiteit. Daarnaast spelen het gebruik van bloedverdunners en de populariteit van e-bikes een rol, waarbij ongelukken met e-bikes vaker resulteren in ernstig traumatisch hersenletsel.
Grotere kans
Bij binnenkomst op de Spoedeisende Hulp (SEH) vertonen oudere patiënten met ernstig traumatisch hersenletsel vaak tekenen van verminderd bewustzijn. Uit het onderzoek blijkt dat deze groep een 7 tot 11 keer groter risico heeft om in het ziekenhuis te overlijden. Dit onderstreept de ernstige gevolgen van fietsongevallen bij ouderen.
Koen Lansink, traumachirurg in het ETZ, herkent de cijfers uit het onderzoek: “Het aantal fietsers met ernstige verwondingen neemt de laatste jaren toe. Van deze ernstig gewonde fietsers heeft een groot deel ernstig schedel-hersenletsel. Schedelhersenletsel is doodsoorzaak nr.1 onder ernstig gewonde fietsers. Een fietshelm zorgt vaak dat deze letsels minder ernstig uitvallen. Een fietshelm redt brein en levens!”
Recente analyses van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) tonen aan dat in 2019 maar liefst 59% van de overledenen na een fietsongeval 70-plussers betrof. Het onderzoek van het CBS benadrukt daarom de noodzaak voor ziekenhuizen om alert te zijn bij de trauma-opvang van oudere patiënten na een ernstig fietsongeluk, gezien het hoge risico dat zij lopen op een slechte uitkomst.
Dag van de fietshelm
Op woensdag 10 april 2024 vindt de derde Landelijke Dag van de Fietshelm plaats. Doel van deze dag is om het belang van de fietshelm onder de aandacht te brengen bij jong en oud.